De Amsterdamse Waterleidingduinen bezoeken, de beste tips

Vlakbij Zandvoort vind je een prachtig stukje natuur. Waar je heerlijk kunt wandelen in het grootste aaneengesloten wandelgebied in Nederland en wildlife kunt spotten. Damherten zie je er in ieder geval, maar je kunt er ook vossen en ijsvogels vinden. Al jaren ben ik er een paar keer per jaar te vinden. In dit artikel neem ik je mee naar dit prachtige gebied en geef ik je de beste tips voor een bezoek aan de Amsterdamse Waterleidingduinen.

Wat zijn de Amsterdamse Waterleidingduinen?

De waterleidingduinen zijn een uniek gebied. Een gebied dat tussen Zandvoort en Noordwijk ligt en niet in Amsterdam, wat je misschien wel zou denken. Het zijn de Amsterdamse Waterleidingduinen vanwege de functie die dit gebied heeft. Al sinds 1853 wordt hier namelijk een deel van het drinkwater van Amsterdam gezuiverd. Daarmee zijn de Amsterdamse Waterleidingduinen het oudste waterwingebied van Nederland. Natuurlijk is het gebied wel gegroeid sindsdien, want nu wordt er jaarlijks maar liefst 90 miljoen m3 water gezuiverd. Maar liefst 66% van het drinkwater van Amsterdam komt hier vandaan.

Het water komt uit de rivier de Rijn, dit wordt eerst gezuiverd en vervolgens de duinen in gepompt. In de duinen wordt het water gedurende drie maanden door het duinzand op een natuurlijke manier verder gezuiverd. Vervolgens stroomt het naar de zuiveringsinstallatie op Leiduin waar het verder technisch wordt schoongemaakt.

Als je naar de Amsterdamse Waterleidingduinen toegaat, zal je alleen het water zien in de geulen. Maar voor de rest kom je naar dit gebied toe om te wandelen, te genieten van de rust en wildlife te spotten.

Wandelen in de Amsterdamse Waterleidingduinen

De Amsterdamse Waterleidingduinen zijn het grootste aaneengesloten wandelgebied in Nederland. Het gebied is wel 3400 hectaren groot. Je mag er dus niet fietsen en dit vind ik als wandelaar een heel groot pluspunt. Geen fietsers waarvoor je opzij hoeft te springen dus. Ook hoef je niet op de paden te blijven tijdens het lopen. Je mag niet overal lopen, maar als je niet van het pad af mag, staat dit met een bordje aangegeven. Eigenlijk loop ik bijna altijd een zelf verzonnen route (die elke keer weer anders is), maar er zijn uitgestippelde routes die je kunt lopen. Dit is natuurlijk wel zo handig. Er zijn in totaal vier ingangen tot het park. En bij elke ingang heb je de keuze uit twee wandelingen. De wandelingen verschillen in lengte en vind je hier. Overigens kun je bij het bezoekerscentrum (ingang de Oase) speciale kinderroutes ophalen.

Overigens zijn de apps Maps.me en Wikiloc aanraders als je gaat wandelen. Met Maps.me kun je van tevoren een gebied downloaden en kun je goed zien waar de wandelpaden lopen. Natuurlijk kun je hiervoor ook Google Maps gebruiken, maar ik vind om te wandelen Maps.me fijner. Wikiloc is een app waar je van tevoren een wandelroute kunt uitzoeken en downloaden. Dit zijn meestal niet de standaard routes en je komt hiermee dus vaak op de mooiste plekken. Als je verkeerd loopt tijdens de wandeling laat Wikiloc dit door middel van een piep aan je weten. Zo hoef je niet constant op je telefoon te kijken of je nog wel goed loopt. Heel handig!

Welke dieren kun je spotten?

Damherten kom je overal tegen in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Ik probeer ze altijd te tellen, maar ergens halverwege raak ik de tel meestal kwijt. Er zijn er namelijk veel, in maart in 2020 zijn er maar liefst 2.522 damherten geteld.

Vossen kom je niet altijd tegen in de Waterleidingduinen, maar de kans dat je er eentje ziet is groot. Ik denk dat ik zo’n 50% van mijn bezoeken wel vossen tegen ben gekomen Maar je moet zeker geluk hebben. Af en toe zie je er één in een flits, maar af en toe kan ik ze ook wat beter bekijken. Sommige fotografen vinden een goede foto zo belangrijk, dat ze vossen voeren. Je ziet dan een groepje fotografen die een half tamme vos op de foto zetten. Dit is natuurlijk niet de bedoeling en ook verboden.

Eerst zag je altijd veel vossen op de hoek van de Strandweg en de Duizendmeterweg die je vindt op een uurtje lopen vanaf de ingangen Oase, Panneland en Zandvoortselaan. Daar vind je ook een fotografiehut (er zijn ook veel ijsvogels gespot hier). De laatste paar keren dat ik hier was, heb ik hier geen vossen meer gezien. Wel heb ik de meeste vossen hier wel in de omgeving gespot. Dat komt omdat dit gebied de grens is van het leefgebied van twee vossenfamilies, waardoor je dus kans hebt om een vos van één van de twee families te zien.

Verder kun je er onder andere zandhagedissen, een aalscholverskolonie, bunzings (één keer gezien), konijnen, ijsvogels zien.

Welke ingangen zijn er?

Er zijn vier ingangen waar je je auto of fiets kunt parkeren en kunt starten met wandelen.

• Ingang Panneland in Vogelenzang: Vogelenzangseduinweg 2
• Ingang Oase in Vogelenzang: Eerste Leijweg 2 
• Ingang Zandvoortselaan in Zandvoort: Zandvoortselaan 130
• Ingang De Zilk in De Zilk: Joppeweg 1

Vanaf alle ingangen kun je goed wandelen en mooie dingen zien. Kijk dus vooral welke route je aanspreekt of welke ingang het dichtste bij is. Eigenlijk loop ik bijna altijd vanuit de ingang Zandvoortselaan, omdat dit voor mij het handigst is. En ik het leuk vind om na de wandeling nog even wat te drinken op het strand bij Zandvoort. Vanaf de ingangen in Vogelenzang kom je wat meer bos tegen, dan bij andere ingangen.

De beste tijd voor een bezoek

Elk seizoen is anders in de Amsterdamse Waterleidingduinen en je kunt het gebied dus het hele jaar door goed bezoeken. Zelf bezoek ik het gebied het liefst in de lente of de zomer op een zonnige dag.

Maar veel mensen vinden juist de herfst de mooiste periode voor een bezoek. Het bos heeft dan mooie kleuren en je kunt veel paddestoelen zien. Een andere reden om een keer in de herfst te gaan is dat de burltijd / bronstijd voor damherten in de maanden september en oktober is. In deze periode proberen de mannetjes zo vaak en zo hard mogelijk te burlen om de vrouwtjes te imponeren. Dit zorgt nog wel eens voor onenigheid tussen de verschillende mannetjes.

De beste tijd om de Amsterdamse Waterleidingduinen te bezoeken is wat vroeger of juist later op de dag. Zeker als je graag dieren wilt spotten. Dan zijn de dieren actiever en zijn er minder mensen in het park.

Hoeveel kost een bezoek aan de Amsterdamse Waterleidingduinen?

Een bezoek aan de Amsterdamse Waterleidingduinen is niet gratis, maar het bedrag dat je betaalt is heel redelijk. Voor een dagkaart betaal je €1,50 (kinderen tot 18 jaar kunnen gratis mee) en parkeren kost je € 2 voor een hele dag. De kaartjes kun je van tevoren online kopen of bij de automaat op het parkeerterrein aanschaffen.

Wat moet je weten voordat je de Amsterdamse Waterleidingduinen gaat bezoeken?

• De Amsterdamse Waterleidingduinen zijn van zonsopkomst tot zonsondergang geopend.
• Honden mogen het gebied niet in.
• Alle ingangen zijn goed met het openbaar vervoer te bereiken.
• Helaas gebeurt het vaak, maar de dieren mogen niet gevoerd worden!
• Als je vaak de Waterleidingduinen gaat bezoeken, kun je een bezoekerskaart voor een jaar (€10) en een parkeerkaart voor een jaar (€35) aanschaffen.
• Je kunt geen eten en/of drinken in de Waterleidingduinen zelf kopen.
• Bij de ingangen Panneland, Oase en Zandvoortselaan zijn wel horecagelegenheden.
• Het bezoekerscentrum De Oranjekom vind je aan de Eerste Leijweg 6 (ingang Oase) in Vogelenzang.
• Drones zijn niet toegestaan in het gebied.
• Het water kan er in de zomer heel verleidelijk uitzien, maar zwemmen mag niet. Gelukkig is de zee niet ver weg.
• In dit foldertje vindt je een kaartje waar je duidelijk de verschillende ingangen kunt zien. Ook zie je welke delen er bos zijn.