Atlantische Oceaan zeilend oversteken – mijn ervaring met een crossing

Vier keer ben ik inmiddels de Atlantische Oceaan overgestoken op een boot. Het waren superjachten, waarop ik werkte. Ben je benieuwd hoe het is om de oceaan over te steken op een superjacht? In dit artikel vertel ik je alles over mijn ervaring met een crossing over de Atlantische Oceaan.

Waarom is een Atlantische Oceaan crossing zo bijzonder?

Omdat ik op jachten werk, heb ik geen keuze, de oceaan oversteken is part of the job. Maar er zijn ook genoeg mensen die het vrijwillig doen als ervaring. Maar waarom zou je dat doen en wat maakt een Atlantische crossing nou zo gaaf?

Als je dagen achter elkaar op zee bent, kom je echt even los van alles. Je hoort vrijwel geen nieuws en je hoeft nergens heen. Je leeft echt in het moment. Want de enige dingen waar je je zorgen om hoeft te maken zijn eten en de boot.

Het dagenlang op de oceaan zijn is ook bijzonder. Je ziet niets anders dan water om je heen, met af en toe springende dolfijnen en vogels als afleider. De zonsopkomst en zonsondergang zijn ook vaak spectaculair op zee. En wat dacht je van de sterrenhemel als je ’s nachts op het dek staat?

Met wat voor boten ben ik de Atlantische Oceaan overgestoken?

In totaal heb ik vier keer een Atlantische crossing gemaakt.

2017 – In 2017 maakte ik mijn eerste oversteek van St. Maarten in de Cariben naar Mallorca, op een 37 meter lange zeiljacht. We waren in totaal met 9 crew tijdens de crossing.
2018 – In 2018 ging ik mee met een 47 meter lange motorjacht. Vanaf Antigua vaarden we naar Mallorca. Op deze boot werkte ik alleen maar tijdens de crossing. We waren in totaal met 12 crew.
2019 – In 2019 maakte ik de oversteek voor het eerst andersom. Van Mallorca gingen we naar het eiland Antigua in de Cariben toe op een 30 meter lange zeiljacht. De Atlantische crossing deden we met zijn zessen.
2020 – Na het seizoen in de Cariben, staken we de Atlantische oceaan weer over. Deze keer op dezelfde 30 meter lange zeiljacht, van Antigua naar Mallorca.

Wat voor voorbereidingen treffen we voor de Atlantische crossing?

Omdat je voor langere tijd op zee bent, moet je flink wat voorbereidingen treffen. Mensen die de Atlantische Oceaan gaan oversteken op een kleinere boot hebben vaak nog meer voorbereidingen trouwens. De jachten waar ik de oversteek op heb gemaakt, doen dit vaak twee keer per jaar. En voor de kapitein en de meeste crew is het vaak niet de eerste keer. Er bestaat dus al een goede routine. Dit doen wij voordat we aan de oversteek beginnen:

• Drills – Drills zijn oefeningen die je op de boot vaak moet doen. Maar voordat je de oceaan gaat oversteken doe je ze allemaal uitgebreid nog een keer. Want als je in een gevaarlijke situatie terecht komt midden op de oceaan, moet je natuurlijk wel goed weten wat je moet doen. Iedereen heeft in elke situatie een eigen rol en het is belangrijk dat je die weet. Tijdens het oefenen van de drills, oefen je onder andere wat je moet doen als er brand uitbreekt, als je de boot moet verlaten en als er iemand overboord valt. Alle materiaal die je nodig hebt voor de drills worden dan natuurlijk ook weer een keer goed getest.
• Uitgebreide rondleiding op de boot – Voordat je vertrekt geeft de kapitein of de first mate iedereen een uitgebreide rondleiding op de boot. Het maakt niet uit hoe lang je al op de boot werkt, een opfrisser kan nooit kwaad. Waar kun je alles vinden? Wat zijn de dingen die iedereen moet weten in de machine kamer? Hoe werkt alles op het deck ook alweer?
• Regels – Tijdens een crossing gelden er andere regels dan anders. Vaak mag je alleen maar op het deck lopen als je dit iemand laat weten. Wat mag je allemaal uit de keuken pakken?
• Boodschappen doen – Als je lange tijd op de oceaan zit, moet je er wel voor zorgen dat je voldoende eten en drinken bij je hebt. Op de meeste grote jachten heb je een watermaker, die van het zeewater drinkwater kan maken. Toch heb je altijd extra fleswater bij je, want mocht de watermaker stuk gaan, dan heb je nog altijd water. Behalve drinken, moet je ook genoeg te eten hebben. Er wordt altijd voldoende houdbaar eten ingeslagen, altijd wat te veel, want je weet nooit of je uiteindelijk nog langer op zee bent. Ook vers fruit en groenten gaan natuurlijk mee. Tijdens de crossing hou je goed in de gaten, wat er als eerste op moet. Dat betekent dat je alleen de eerste dagen op zee sla hebt. Maar groenten als kool, prei en pompoenen blijven veel langer goed.
• Medicijnen – midden op de oceaan kun je niet even naar het ziekenhuis toe. Dus op de jachten zijn er heel veel medicijnen aan boord. Dingen die je nodig hebt voor kleine ongemakken en eventuele gevaarlijke situaties.
• Boot klaar maken – Ook de boot moet klaargemaakt worden voor zee. Binnenin de boot moet alles goed opgeborgen worden. Je wilt natuurlijk niet dat de dure wijnglazen stuk gaan op zee of dat mooie beeldje van € 1000 kapot valt. Voor de rest moet de boot in perfecte staat zijn.
• Het watch schema moet gemaakt worden – Het is altijd spannend om te zien hoe het watch schema geregeld gaat worden. Wanneer moet je op dek zijn om in de gaten te houden of alles goed gaat?

Hoe lang doe je over?

Niet alle boten zijn even snel. De afstand tussen Antigua in de Cariben en Gibraltar in Europa is ongeveer 3190 zeemijlen, wat ongeveer 5911 kilometer is. Vanaf Gibraltar naar Palma is het nog ongeveer 547 zeemijlen (1013 km). Dat zijn rechte lijnen en met ideaal weer. Over het algemeen doe je dus iets meer mijlen, omdat je bijna nooit een rechte lijn vaart, helemaal niet met een zeilboot.

Met de meeste boten waar ik de Atlantische crossing mee heb gedaan, lukte het ons om gemiddeld zo’n 9 knopen per uur te varen. Dat betekent dat puur de Atlantische crossing met ideaal weer zo’n 16 dagen zou duren. Overigens zijn de kleinere privé bootjes blij als ze 5 knopen halen, dus dan duurt de Atlantisch crossing al zo’n 30 dagen.

Hoe bestuur je de boot?

De boten varen tegenwoordig op de automatische piloot. Je stelt de richting waar je naartoe wilt gaan in en de boot zorgt ervoor dat hij op koers blijft. Hartstikke handig dus! Maar toch betekent het niet dat je vervolgens de hele dag kunt niksen.

Afhankelijk van het weer, de grootte van de boot en of het dag of nacht is, moeten er altijd 1 of 2 personen uitkijken op zee. Dat betekent op sommige boten dat je dan ook echt op het dek aanwezig moet zijn, terwijl je soms lekker binnen de boot kunt besturen. Terwijl je een zogenaamde ‘watch’ hebt, kijk je of er andere schepen zijn, of er iets in de oceaan ligt, of de zeilen bijgesteld moeten worden en af en toe geef je de automatische piloot even rust en stuur je soms even zelf. Ook kan het zo zijn dat de wind veranderd (richting of sterkte) en dat je de richting aan moet passen. De schermen hou je dus ook goed in de gaten. Andere schepen kun je vaak zien op de radar. Maar niet alle kleinere bootjes zul je daarop zien.

Ook loop je om het uur even een rondje door de boot om te kijken of alles binnen goed gaat. Zitten alle kastjes nog dicht? Zijn er lekkages? Enz.

Aan het einde van je watch doe je een check in de machine kamer. Je ruikt of er geen vreemde luchtjes zijn, meet of de apparaten niet te warm zijn en schrijft de standen van de meters op in een logboek. Als ik twijfel over iets haal ik mijn vriend, die ingenieur is, erbij. Ook midden in de nacht als hij ligt te slapen. Overigens is het ook zo dat als ik twijfel over iets op dek of er moet plotseling iets gebeuren met de zeilen de kapitein of de first mate wakker gemaakt worden.

Hoe ziet mijn ritme eruit tijdens een crossing?

Op elke jacht is het ritme iets anders geweest, maar toch zijn er altijd punten die terug komen. Zo moest ik op sommige boten de lunch verzorgen of af en toe het diner koken. Op de motorjacht moest ik strijken tussendoor, op de zeilboten help ik vaak mee met klusjes op het dek en op alle boten moet er ook schoongemaakt worden.

Daarnaast heb je natuurlijk de watches die je moet doen. Op elk boot heb je een watch schema dat net even anders is. Maar over het algemeen heb je vaak zo’n drie uur achter elkaar een watch als je de Atlantische oceaan oversteekt. Soms heb je de watches op een vaste tijd en soms niet. Ook de personen waarmee je tegelijkertijd een watch hebt, kunnen soms verschillen of het kan altijd dezelfde persoon zijn. Mijn favoriete watch was die van 14:00 – 18:00 en ’s nachts ook weer van 2:00 tot 6:00. Met deze watch zag ik de zonsondergang en de zonsopkomst. Maar ik moet zeggen dat vier uur wel lang is, qua concentratie.

Andere dingen die je doet op een dag zijn natuurlijk eten, naar de zee staren als je geen watch hebt, een beetje werken aan de boot, lezen en films kijken. Ook probeer ik elke dag een beetje te sporten. De eerste dagen moet ik altijd even wennen aan de beweging van de zee, maar daarna probeer ik elke dag als het niet te ruig is oefeningen te doen. En je hele slaapschema is natuurlijk compleet anders. Af en toe kan het lastig slapen zijn, zeker als er veel golven zijn of een zeilboot enorm overhelt. Maar je hebt overdag altijd wel tijd om even wat slaap in te halen van de nacht.

Vragen die ik vaak krijg over de Atlantische crossing op een zeiljacht.

Hoe kook je als de boot helt?

Het fornuis op een zeiljacht is zo gemaakt, dat het mee beweegt als de boot overhelt. Zo blijven de pannen dus altijd recht en kun je in principe alles maken wat je wilt. Wel is het altijd een extra uitdaging om de voorbereidingen te treffen voor het koken. Het snijden van de groente terwijl je moeite hebt om zelf te blijven staan bijvoorbeeld.

De afwas moet altijd meteen gedaan worden. Losse dingen op een boot kunnen eigenlijk niet, alles moet veilig weggestopt worden in kastjes.

Kun je wassen terwijl je onderweg bent?

Op de motorboot was ik zelfs aan het strijken! Maar of je kunt wassen ligt een beetje aan de boot. Water is geen probleem, want de jachten hebben watermakers. Maar het hangt van de kwaliteit van je wasmachine en droger af of je die op zee kunt gebruiken. Over het algemeen gebruik ik ze liever niet, alleen maar als het echt heel kalm is.

Word je wel eens zeeziek?

In principe kan iedereen zeeziek worden. Je zou zeggen dat dit na vele zeemijlen niet meer gebeurt. Maar ik kan je vertellen, dat helaas mijn vriend en ik beide nog regelmatig zeeziek worden. De eerste drie dagen op zee na een lange tijd aan de wal is altijd even wennen voor onze lichamen. Ik voel me altijd heel moe, af en toe een beetje misselijk en wil eigenlijk alleen maar liggen en hangen. Gelukkig houdt dit vanzelf op en heb je ook pillen die goed tegen zeeziekte werken.

Wat doe je met het afval midden op de oceaan?

Natuurlijk heb je ook midden op de oceaan afval. Als eerst hebben we een compacter voor onze vuilniszakken. Zo neemt het vuilnis minder ruimte in beslag en past het in één van de lockers van het dek. Sowieso wordt al het plastic afgewassen voordat het in een zak terecht komt, want anders gaat het behoorlijk stinken.

Als we ver van land zijn, mogen voedselresten ook overboord. Dit scheelt een hoop in het afval dat we na de crossing hebben.

Wordt er alcohol gedronken tijdens een Atlantische crossing?

Op de meeste superjachten geldt dat er geen alcohol gedronken mag worden tijdens een Atlantische crossing. Op misschien een glas champagne als je halverwege bent na dan.

Ben je ooit bang geweest tijdens de Atlantische oversteek?

Tijdens de Atlantische oversteek ben ik nooit bang geweest. Al heb ik half slapend als het heel ruig is wel eens het idee dat de boot omkantelt. Maar dat is gelukkig geen reële angst. Het engste wat ik tijdens een crossing (van de Cariben naar Panama) heb meegemaakt, is dat de kapitein de controle over de zeilboot kwijt raakte.

Tijdens mijn nachtwatch was ik alleen en hield de automatische piloot ermee op. Ik riep de kapitein en probeerde de boot rustig weer terug te krijgen op koers. Dit lukte goed. Totdat de kapitein nog half slapend naar mij toe kwam stormen en zonder eerst even te kijken wat er aan de hand was het overnam. De boot ging vervolgens weer een eigen leven lijden, wat niet handig is met de zeilen uit… Voordat ik het wist kwamen de first mate en engineer in hun boxershort het dek opgelopen en haalden we de zeilen naar beneden.

Lijkt het jou nu ook tof om op superjachten te gaan werken?

Lijkt het jou nu ook tof om op een superjacht te gaan werken? Ik snap je helemaal! Maar door alle informatie voel je je nu even flink overweldigd en heb je geen idee waar je moet beginnen. Ik wil je graag helpen! In mijn nieuwe online cursus (uniek want het is de enige in Nederland en België!) leer je alles wat je moet weten om een baan te scoren op een superjacht en hoe je die baan vervolgens ook gaat rocken!

Vul het vragenformulier in, zodat ik de cursus kan finetunen op jouw behoefte. Je maakt dan kans op een GRATIS yachting kickstart gesprek, waarin je mij alles mag vragen over het werken op superjachten en waarin ik je minstens twee concrete tips geef over hoe jij kunt starten met het werken op een superjacht!

Vragenformulier over het werken op superjachten

Mijn mooiste ervaringen tijdens de Atlantische crossing

• Dolfijnen die ’s nacht met je meezwemmen. Je ziet ze doordat het water om de dolfijn oplicht door plankton. Verder hoor je ze ademen als ze boven water komen. Magisch!
• De prachtige zonsopkomsten en zonsondergangen.
• Een hemel vol met sterren, wanneer de maan klein is. Of een volle maan, waardoor je heel veel licht hebt ’s nachts.
• Het bekijken van dolfijnen op de bow (voorkant van de boot).
• Walvissen. Echt veel walvissen heb ik niet gezien tijdens crossings, maar als je ze ziet is het magisch. Mijn vriend heeft overigens halverwege de Atlantische oceaan, met een walvis gesnorkeld. Om jaloers van te worden.
• Met een perfecte wind en een zonnetje podcasts luisteren als ik geen watch heb.
• Honderden Portugese oorlogsschepen (kwallen) die langs de boot heenkomen.
• Het zien van land na de crossing. Dat gevoel dat je dan krijgt is geweldig! Je hebt het gehaald en kunt die avond de boot af!
• Vogels! Je vraagt je soms af wat ze zo ver van land te zoeken hebben. Ze gebruiken de boot vaak om even uit te rusten. Naderhand moet je wel boenen om het vogelpoep van het dek te krijgen, maar ik vind dat het wel waard.
• De vliegende vissen. Zo leuk zijn die. En als de zon opkomt moet je altijd even een rondje over het dek lopen om te kijken hoeveel er nu weer op het dek zijn ‘gevlogen’.
• Het vangen van een vis! En dan vervolgens als lunch of diner super verse vis eten.

Wat is er minder leuk aan een Atlantische crossing?

• Je kunt last gaan krijgen van ‘cabin fever’. Dagen achter elkaar zit je op de boot, met beperkte bewegingsvrijheid en dezelfde mensen. Maar je kunt er niet vanaf.
• Het is niet leuk als je met 10 knots met de jacht in de golven beukt.
• Als je tijdens je watch op dek slecht weer hebt en je in de regen en kou buiten staat en de golven ook nog eens over je heen komen.
• Douchen, slapen en naar de wc gaan kan lastig zijn als de jacht de ‘verkeerde’ kant ophelt.
• Crossingen gaan nooit zo als gepland. Zo hadden we op mijn laatste boot veel lekkages van het dek. Ook moesten we drie dagen nadat we vertrokken vanuit de Canarische eilanden omdraaien omdat er een serieus probleem was met de boot. Drie dagen later, met heel slecht weer, kwamen we weer aan op de Canarische eilanden.
• Het idee dat je niet zomaar de boot afkan. Maar daar denk ik vaak tijdens de crossing zelf niet aan.

Zelf de Atlantische Oceaan oversteken zonder op een jacht te werken

Ook als je zelf geen boot hebt of niet op een jacht werkt, kun je een Atlantische crossing doen. Er zijn namelijk veel mensen met een zeilboot, die extra hulp zoeken. Een beetje ervaring met zeilen is zeker meegenomen, maar zelfs zonder ervaring, maar met de juiste instelling kun je zeker een ‘lift’ vinden. Ook al krijg je hiervoor niet betaalt, er wordt wel van je verwacht dat je meehelpt met alles wat erbij de crossing komt kijken.

Omdat het vaak kleinere bootjes zijn dan superjachten, zijn de crossingen vaak ook wat minder luxe. Er zijn vele websites waar je je kunt aanmelden om een boot te vinden zoals bijvoorbeeld: crewfinder, crewseekers en 7knots. Wanneer je een boot gevonden hebt die bij je past is het verstandig om naar de conditie van de boot te vragen, de veiligheids- en communicatieapparatuur aan boord en naar de zeilervaring van de kapitein. Ga alleen maar als je een goed gevoel hebt bij zowel de boot als de kapitein.

Wil je meer weten over het werken op jachten?

Lees vooral mijn andere blogs